Beschrijving

This post is also available in: English

Een kinder-, ook wel centsprent of mannekensblad, is een goedkoop gedrukt vel (te koop voor een cent), dat door middel van colportage werd uitgevent, met plaatjes en praatjes. De tekst daarbij kon bestaan uit proza of uit versjes. Als een voorloper van de strip vertelden de plaatjes en praatjes een verhaal, bijvoorbeeld over heiligen en helden, maar ook sprookjes werden als centsprent verkocht. De centsprenten werden niet alleen gelezen, maar ook voorgelezen of naverteld, waarbij dan de plaatjes werden getoond. Centsprenten deden ruim drie eeuwen lang dienst als krant, als geïllustreerde bron van verhalen of als beeldverhaal met teksten. Wie geen geld had voor boeken, kon altijd wel voor een cent een prent kopen bij marskramers, venters of in winkels. De kinderprent vertoont een voorstelling in vrij ruwe houtsneefiguurtjes (bij latere prenten werd wel gebruikgemaakt van houtgravures en steendruk), op niet al te best papier. De plaatjes zijn soms gekleurd: met wat oranje of paarsrood en blauw, soms aangevuld met geel – willekeurige kleurvegen, opgebracht met een grove penseel, duimafdruk of verschoven sjabloon. In later tijd wordt de kleurendruk professioneler. Naast prenten over allerlei zeden en gebruiken, spreekwoorden, verhalen uit de literatuur van de middeleeuwen en de 16e-18e eeuw zijn er ook afbeeldingen over beroepen en ambachten, volkswijsheden, moralistische vertellingen, kinderspelen, en onderwerpen uit de Bijbel, de geschiedenis, de aardrijkskunde, naast ABC-leesvoorbeelden, vreemde volken, soldaten, voertuigen en beroemde personen. Men kan de prenten, waarbij de avonturen van de hoofdpersonen worden uitgebeeld in 8, 16, 24 of zelfs 48 verschillende tafereeltjes, beschouwen als voorlopers van het stripverhaal. Hoewel veel centsprenten tot kinderen gericht lijken te zijn, staat bij de meeste niet vast of ze indertijd specifiek voor kinderen gemaakt zijn.

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Kinderprent